جام جهانی 2014 با ضربه‌ی توپ جوان معلول برزیلی و کمک فناوری افتتاح می‌کند

تنها یک ماه تا آغاز جام‌جهانی ۲۰۱۴ برزیل باقی مانده است، رویدادی یک ماهه که تمامی اتفاقات جهان زیر سایه آن قرار خواهد گرفت. اما مراسم افتتاحیه‌ی این مسابقات تفاوت عمده‌ای با دوران پیش خواهد داشت. در مراسم افتتاحیه‌ی این مسابقات جوانی برزیلی که توانایی راه‌رفتن را ندارد، با استفاده از نتیجه‌ی حاصل از تحقیقات پروژه‌ی Walk Again قادر به راه‌رفتن شده و با نواختن اولین ضربه به توپ مسابقات، جام جهانی برزیل را آغاز خواهد کرد. شاید در آینده شاهد مسابقاتی جهانی باشیم که طی آن بازیکنان با بهره‌گیری از این فناوری به بازی فوتبال خواهند پرداخت. شاید زنده‌ کردن امید در دل میلیون‌ها انسان که از معلولیت جسمانی رنج می‌برند، مهم‌ترین رسالت فوتبال و ورزش باشد.

Miguel Nicolelis، دانشمند 53 ساله‌ی برزیلی است که یکی از نام‌های شناخته شده در زمینه‌ی علوم اعصاب است. وی رهبری پروژه‌ی Walk Again را بر عهده دارد که هدف آن استفاده از امواج مغزی افراد معلول برای قدرت بخشیدن و کنترل پاهای روباتیک برای حرکت بدون نیاز به استفاده از فرامین فیزیکی است. نیکولِلیس و تیم تحت رهبری وی موفق به ساخت پاهایی شده‌اند که در مراسم افتتاحیه، جوانی برزیلی که قادر به راه رفتن نیست، با استفاده از آن روی پاهای خود ایستاده و با نواختن اولین ضربه به توپ مسابقات، علاوه بر افتتاح مسابقات، افق‌های روشنی را پیش روی افراد معلول قرار خواهد داد.

نیکولِلیس در این خصوص چنین اظهار نظر کرده است:

دستیابی به چنین موفقیتی یقیناً با قدم گذاشتن روی ماه برابر است. علاوه بر روشن کردن امید در دل افراد معلول، جهانیان نگرش جدیدی به کشور برزیل خواهند یافت که پیش از این هیچ نظری در این باره در مورد برزیل نداشتند. ضربه‌ی جوان برزیلی معلول به توپ، پنجره‌ی جدیدی برای علوم اعصاب و مهندسی اعصاب خواهد گشود.

اما این پروژه از نظر برخی از افراد با مشکلاتی نیز مواجه است. این افراد بر این عقیده‌اند که نمونه‌ی توسعه داده شده تنها یک نمونه‌ی نمایشی است و متد مورداستفاده برای دریافت امواج مغزی، آنی و به اندازه‌ی کافی به‌هنگام و دقیق نیست. در این پروژه از روش EEG برای دریافت امواج مغزی استفاده شده است که کمی قدیمی است. براساس اطلاعات موجود محققان با استفاده از امواج EEG تنها قادر به دریافت مربوط به آغاز و پایان پیاده‌روی هستند و این نشان از ضعف در روش شناسایی و پروسه‌ی خواندن اطلاعات از امواج مغز انسان دارد.

تیم توسعه‌ی دهنده‌ی این روبات و روش استفاده از اعصاب، با اذعان به ضعف این سیستم در شناسایی دقیق دستورات مغزی، آن را نه یک روش نهایی برای توسعه‌ی این سیستم، بلکه فرصتی برای نمایش آخرین یافته‌ها و اعلام امکان تحقق چنین روشی برای نجات معلولین اعلام کرده است.

نیکولِلیس خود یکی از طرفداران استفاده از روش کاشت تراشه‌ در مغز برای بهره‌گیری از امواج صادر شده از نورونها بصورت مستقیم است و این روش را بهینه‌ترین راهکار برای دریافت امواج مغزی بصورت دقیق عنوان کرده است.

تحقیقات مربوط به توسعه‌ی چنین سیستمی از سال 2008 آغاز شده است، بطوریکه این گروه با ارسال امواج مغزی یک میمون به کیوتوی ژاپن، یک روبات را با استفاده از این امواج روی تردمیل به حرکت واداشته‌اند. نیکولِلیس امیدوار است تا بتواند با تعبیه یک مکعب که قادر به دریافت اطلاعات مربوط 1,000 نورون است، امواج مغزی را به یکباره دریافت نماید. آزمایش‌های انجام شده روی میمون‌ها نشان می‌دهد که با استفاده از این روش می‌توان جزئیات مربوط به حرکت پا را نیز در روبات پیاده سازی کرد. وی طرفدار استفاده از تعبیه تراشه‌ها در مغز بوده و با استفاده از روش‌هایی چون EEG یا روش‌های مشابه با صحت پایین‌تر مخالف است.

اما چرا نیکولِلیس علی‌رغم مخالفت خود با سیستم EEG برای استفاده از آن رای موافق صادر کرده است؟ به گفته‌ی نیکولِلیس زمان کم باقی‌مانده تا آغاز جام‌جهانی تنها عاملی است که باعث شده تا در این سیستم از شناسایی امواج مغزی به روش EEG استفاده شود. یکی از مزایای استفاده از EEG عدم نیاز به عمل جراحی است، اما صحت و دقت آن به اندازه‌ی کاشت تراشه‌ای مجهز به سنسور در داخل مغز نیست. برای مثال می‌توان گوش دادن به یک ارکستر سمفونی را مثال زد. EEG به‌مثابه گوش فرا دادن به موسیقی ارکستر بیرون از سالن و از یک خیابان شلوع است، در حالی که روش مورد علاقه‌ی نیکولِلیس، سنسورها را داخل سالن قرار می‌دهد که علاوه بر صحت، امکان بهره‌گیری از جزئیات حرکتی را نیز ممکن می‌کند. برخی دانشمندان با انجام تخقیقاتی سعی در تقویت امواج و در نتیجه بالا بردن دقت استفاده از روش EEG برآمده‌اند که ماحصل آن چندان درخشان نبوده است.

مطمئناً طراحی و تولید چنین سیستمی فقط در شناسایی و خواندن امواج مغزی خلاصه نشده وپیشرفت‌های حاصل در علم روباتیک نیز اهمیت دارد. یقیناً نمایش این نمونه‌در جام‌جهانی توجهات بسیاری را به این مقوله جلب خواهد کرد که می‌تواند در پیشرفت و الحاق دانشمندان دیگری به این پروژه یاری کند.

نظر شما در این مورد چیست؟